Nhu cầu lọc máu, chạy thận tăng, có bác sĩ phụ trách 37 máy chạy thận, 125 bệnh nhân

Thông tin được TS Nguyễn Hữu Dũng, Chủ tịch Hội Lọc máu Việt Nam, chia sẻ tại hội nghị khoa học lần thứ II của Hội.

Ước tính thế giới có trên 850 triệu người mắc bệnh thận mạn. Tỷ lệ mắc ở nam và nữ lần lượt là 10,4% - 11,8%. TS Dũng cho hay theo khảo sát mới nhất năm 2022, Việt Nam có 350 đơn vị lọc máu/chạy thận nhân tạo tại 63 tỉnh, thành.

Tại 241 đơn vị tham gia khảo sát (chủ yếu ở miền Bắc và Bắc Trung bộ), có gần 3.800 thầy thuốc (riêng bác sĩ là 886), cán bộ về thận nhân tạo; hơn 5.100 máy thực hiện lọc máu cho khoảng 33.200 bệnh nhân.

Dù đã có những bước phát triển kỹ thuật mạnh mẽ, tiếp cận với trình độ hiện đại của lọc máu thế giới, điển hình như lọc máu chu kỳ, thẩm tách siêu lọc máu bằng dịch bù trực tiếp (HDF online), hấp phụ máu... nhưng ngành Lọc máu nước ta cũng đang đứng trước nhiều thách thức.

Theo TS Dũng, nhu cầu lọc máu có xu hướng tăng trong khi các cơ sở y tế thiếu cả trang thiết bị lẫn nhân lực.

“Đã xuất hiện tình trạng trang thiết bị cho lọc máu còn thiếu, quá tải ở một số đơn vị chạy thận nhân tạo. Cùng đó, trang thiết bị phục vụ lọc máu còn chậm thay thế. Hơn 900 máy chạy thận (tương đương hơn 18%) có tuổi đời trên 10 năm, nghĩa là máy hết hạn sử dụng, phải thay thế” - TS Dũng cho hay.

Do số lượng máy chạy thận nhân tạo ít, nhân lực ít, số bệnh nhân đông nên nhiều đơn vị phải chạy 3 ca, 4 ca thậm chí 5 ca một ngày. Điều này gây áp lực rất lớn lên nhân viên y tế. Theo khảo sát, có trung tâm lọc máu, một bác sĩ phụ trách tới 37 máy thận nhân tạo, gây khó khăn khi xử lý các biến chứng xảy ra trong lọc máu. Lại có trung tâm một bác sĩ phụ trách tới 125 bệnh nhân thận nhân tạo. 

Bệnh nhân suy thận ngày càng trẻ hóa 

Cùng với gia tăng bệnh nhân đái tháo đường và tăng huyết áp, bệnh nhân thận mạn tính giai đoạn cuối và suy thận có chỉ định lọc máu chu kỳ (chạy thận nhân tạo) không ngừng gia tăng, vì suy thận là biến chứng nguy hiểm của hai bệnh trên.

Nhiều chuyên gia nhận định bệnh nhân suy thận mạn đang trẻ hoá. Khoa Thận lọc máu, Bệnh viện Việt Đức (Hà Nội) ghi nhận xu hướng này tập trung ở bệnh nhân nam, nhất là người làm việc văn phòng.

Những bệnh lý về thận thường gặp hiện nay bao gồm sỏi thận, viêm cầu thận, suy thận cấp - mạn tính, ung thư thận... Trong đó, suy thận cấp và mạn tính là hai tình trạng rất phổ biến, do biến chứng từ nhiều bệnh lý khác.  

Bệnh thận mạn thường tiến triển âm thầm, không triệu chứng trong giai đoạn sớm. Do đó, điều quan trọng là phát hiện bệnh sớm ở các đối tượng nguy cơ cao, đặc biệt là người bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp và gia đình có người bệnh thận. Bác sĩ khuyên những người này cần được làm xét nghiệm tầm soát định kỳ hằng năm và tích cực điều trị sớm tránh bệnh thận tiến triển đến giai đoạn cuối.

Những dấu hiệu bệnh thận như: Chân tay phù, thay đổi khi đi tiểu (tiểu nhiều về đêm, tiểu có nước bọt, tiểu ra máu, tiểu buốt, tiểu dắt…), người mệt mỏi, sút cân, có thể sốt, đau đầu…

Hội nghị khoa học lần thứ II của Hội Lọc máu Việt Nam có sự tham gia trình bày báo cáo của các chuyên gia từ Đức, Australia, Thái Lan, Malaysia, Ai Cập, Philippines và các bệnh viện lớn như Chợ Rẫy, Bệnh viện 103, Bệnh viện Việt Đức...

Ngoài ăn mặn, 6 thói quen tệ hại hành hạ thận nhiều người Việt không biếtNgoài ăn nhiều muối, nhiều người Việt "sở hữu" những thói quen xấu khiến thận dễ bị tổn thương.