Hai người ngộ độc nặng sau khi nuốt và ăn mật cá trắm

Bệnh nhân đầu tiên là một phụ nữ 77 tuổi, trú tại Thái Bình. Gia đình cho biết, bà tin rằng mật cá trắm có công dụng tốt cho sức khỏe nên đã nuốt mật cá đã được nấu chín tới. Sau vài giờ, bà thấy buồn nôn và nôn nhưng giấu không cho con cháu biết.

Chỉ đến khi xuất hiện những triệu chứng nặng như nôn ói, bí tiểu bệnh nhân mới báo cho các con và được gia đình đưa đến bệnh viện tỉnh cấp cứu. Tại bệnh viện, bà được chẩn đoán bị suy gan, suy thận và được chuyển tiếp đến Bệnh viện Bạch Mai để điều trị.

Bệnh nhân thứ hai là một nam giới 47 tuổi, ở Phú Thọ. Sau khi ăn món cá trắm kho (gồm thịt cá, lòng cá và mật cá), ông cũng xuất hiện các triệu chứng như: đau tức bụng, buồn nôn và nôn. Gia đình đã đưa bệnh nhân đến trạm y tế xã để sơ cứu, sau đó chuyển lên bệnh viện tỉnh rồi đến Bệnh viện Bạch Mai để điều trị tích cực.

Cả 2 bệnh nhân đều nhập viện trong tình trạng suy thận, vô niệu, viêm gan nặng do ngộ độc chất có trong mật cá trắm và đều phải lọc máu, điều trị tích cực.

Theo TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, người dân thường có quan niệm rằng nuốt mật cá tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, các loại mật cá đều độc. Trong mật cá mè, cá trôi, cá trắm, cá tầm đều có chứa một loại độc tố có tên 5α Cyprinol. Độc tố này bền vững với nhiệt, giữ độc tính khi nấu chín nên kể cả khi nấu chín ăn vào vẫn sẽ gây ngộ độc. Chất độc này gây tổn thương, gây viêm, loét đường tiêu hóa, gây đau bụng, nôn và tiêu chảy…

Theo Cục An toàn thực phẩm, trong những năm gần đây, tại Việt Nam vẫn ghi nhận các trường hợp bị ngộ độc và tử vong do sử dụng mật cá trắm. Người dân thường sử dụng mật cá trắm để điều trị nhiều loại bệnh như nhức mỏi, giảm thị lực, hen, mề đay... dưới hình thức nuốt sống trực tiếp hoặc pha trộn túi mật với nước, rượu hoặc mật ong. Điều này gây ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe và tính mạng người sử dụng bởi độc tố trong mật cá trắm gây tổn thương chủ yếu là viêm gan, thận.

Nguyên nhân tử vong do phù phổi cấp, phù não do vô niệu, ứ nước; tổn thương vi thể như cầu thận tổn thương nhẹ, các mao mạch giãn rộng, chứa đầy nước không có hồng cầu; màng đáy và vỏ Bowmann phù nề, ống thận tổn thương nặng nề ở mức độ khác nhau; gan bị xung huyết các tĩnh mạch giữa múi, các xoang tĩnh mạch giãn rộng, đầy hồng cầu.

Mức độ gây ảnh hưởng của mật của cá trắm tới sức khỏe phụ thuộc vào liều lượng đua vào cơ thể. Mật của cá trắm từ 3 kg trở lên thì chắc chắn gây ngộ độc, gây viêm thận cấp và có thể dẫn đến tử vong sau 2 ngày nếu không được cấp cứu, điều trị kịp thời.

Cục An toàn thực phẩm khuyến cáo, đến nay chưa có tài liệu khoa học nào khẳng định việc nuốt mật cá có tác dụng chữa bệnh, mà ngược lại nhiều trường hợp nuốt mật cá đã dẫn đến tử vong. Vì vậy, người dân tuyệt đối không sử dụng mật cá trắm dưới bất kỳ hình thức và mục đích nào