Khi nào nên thực hiện test nhanh phát hiện sớm sốt xuất huyết? 

Lật úp các dụng cụ chứa nước khi không sử dụng để phòng bệnh SXH.

Tiến sĩ Nguyễn Trọng Khoa- Phó cục Trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) cho biết, trong 10 năm qua, tỷ lệ tử vong do SXH ở Việt Nam vẫn ở mức thấp trong khu vực. Tuy nhiên, do nhiều yếu tố khách quan, đặc biệt là dịch Covid-19 kéo dài khiến nhiều đơn vị gặp khó khăn, ca tử vong năm nay tăng cao hơn so với năm ngoái.

Các chuyên gia dự báo, trong thời gian tới, số mắc và tử vong tiếp tục diễn biến phức tạp và số mắc ở mức cao do cao điểm mùa dịch hằng năm từ tháng 7 đến tháng 11. Do đó, các địa phương cần tiếp tục thực hiện các giải pháp tăng cường phòng, chống SXH và các dịch bệnh truyền nhiễm khác.

Bệnh SXH gặp ở cả trẻ em và người lớn. Đặc điểm của SXH Dengue là sốt, xuất huyết và thoát huyết tương, có thể dẫn đến sốc giảm thể tích tuần hoàn, rối loạn đông máu, suy đa tạng, nếu không được chẩn đoán sớm và xử trí kịp thời dễ dẫn đến tử vong. Bệnh thường khởi phát đột ngột và diễn biến qua ba giai đoạn: giai đoạn sốt, giai đoạn nguy hiểm và giai đoạn hồi phục.

Vì vậy, việc phát hiện sớm SXH giúp cho bác sĩ theo dõi quá trình bệnh theo từng ngày và có những biện pháp xử lý thích hợp.

Hiện có hai loại xét nghiệm chẩn đoán sớm SXH, thứ nhất là Real-time PCR, nhưng xét nghiệm này chỉ có thể thực hiện được ở các bệnh viện, phòng xét nghiệm hiện đại. Thứ hai là xét nghiệm tìm kháng nguyên Dengue NS1 (test nhanh) cho chẩn đoán sớm nhất từ ngày thứ nhất đến khi hết bệnh SXH.

Triệu chứng lâm sàng SXH phải sau ngày thứ 3 mới rõ ràng. Cụ thể là bệnh nhân bị sốt, nổi những chấm li ti ở những vùng hay cọ xát như nách, da bị xung huyết... Để kết luận người đó có bị SXH không, cần phải xét nghiệm tìm kháng nguyên Dengue NS1.

Theo các bác sĩ, test nhanh SXH chính xác nhất là trong vòng 3 ngày đầu và giảm dần sau đó.

Do đó, người bệnh khi có dấu hiệu sốt phải đi khám bệnh, có thể xét nghiệm tìm kháng nguyên Dengue NS1 cho kết quả nhanh, trong vòng 30 phút.

Về chuyên môn, test nhanh SXH gần giống như test nhanh Covid-19, nhưng khác ở chỗ là lấy mẫu thử khác nhau. Test nhanh Covid-19 lấy dịch hầu họng để tìm kháng nguyên còn test nhanh SXH thì lấy máu của người bệnh, sau đó quay ly tâm trích ra huyết thanh của bệnh nhân để tìm kháng nguyên virus SXH dengue.

Sau khi lấy được mẫu và xử lý xong, nhân viên y tế sẽ nhỏ mẫu lên khay thử và chờ khay thử xuất hiện các vạch màu. Nếu chỉ một vạch C là âm tính, nếu có hai vạch C và T thì dương tính. Dương tính là bị mắc bệnh SXH.

Ngành Y tế lưu ý đặc biệt, người làm test nhanh SXH cần phải đến phòng khám, cơ sở y tế để nhân viên y tế thực hiện.

Để phòng bệnh SXH, Bộ Y tế kêu gọi người dân mỗi tuần dành 10 phút để diệt bọ gậy/lăng quăng và thực hiện các biện pháp phòng bệnh như: kiểm tra, phát hiện và diệt lăng quăng trong các dụng cụ chứa nước sinh hoạt bằng cách thường xuyên thay rửa, đậy nắp kín bể và các vật dụng chứa nước, thả cá để tiêu diệt lăng quăng.

Bên cạnh đó, các gia đình thường xuyên thay nước ở các lọ hoa, thả muối hoặc hoá chất diệt bọ gậy vào bát nước kê chân chạn, bể cảnh, hòn non bộ, khay nước thải tủ lạnh...; loại bỏ các vật liệu phế thải, hốc nước tự nhiên, lật úp các vật dụng có thể chứa nước không sử dụng, để không cho muỗi đẻ trứng.

Người dân cần ngủ màn phòng muỗi đốt ngay cả ban ngày, mặc quần áo dài tay, dùng bình xịt muỗi, nhang muỗi, kem xua muỗi, vợt điện muỗi... để diệt muỗi và phòng muỗi đốt.

Theo Bộ Y tế, từ đầu năm đến ngày 29.9.2022, Việt Nam ghi nhận 224.771 trường hợp mắc SXH, trong đó có 92 trường hợp tử vong. Số ca mắc và số ca tử vong do SXH tăng so với cùng kỳ năm 2021. Đa số ca mắc SXH xảy ra ở các tỉnh phía Nam, bao gồm cả TP. Hồ Chí Minh. SXH ở trẻ em đang có dấu hiệu bùng phát, tăng nhanh và diễn biến phức tạp.

Tại Tây Ninh, tổng số ca mắc SXH tính tới tuần thứ 39 là 9.887 ca, tăng 479,88 lần so với cùng kỳ năm 2021 (1.705 ca). Trong đó, ghi nhận 5 ca tử vong do SXH (huyện Gò Dầu: 2 ca, TPTN: 1 ca, Tân Châu: 1 ca và Bến Cầu: 1 ca).

Đình Tiến