20 năm thực hiện tự chủ, nhiều bệnh viện TP.HCM vẫn gặp khó
Ngày 12/11, Sở Y tế TP.HCM cho biết, vừa phân bổ nguồn kinh phí từ ngân sách TP hỗ trợ cho 17 bệnh viện gặp khó khăn trong chi trả thu nhập tăng thêm đặc thù cho nhân viên y tế (theo Nghị quyết 03).
Sở Y tế TP nhận định, khó khăn trong chi trả thu nhập tăng thêm là hệ quả của tự chủ bệnh viện chưa bền vững. Đặc biệt, ở thời điểm hiện nay, một số bệnh viện không đứng vững được sau giai đoạn nỗ lực chống dịch Covid-19, số lượt khám chữa bệnh giảm sâu và nguồn thu giảm sút.
Sau 20 năm chuyển từ cơ chế ngân sách nhà nước đảm bảo toàn bộ chi phí hoạt động sang cơ chế tự chủ chi thường xuyên, kết quả rõ nét nhất là ngân sách TP chi cho lĩnh vực y tế đã giảm từ 7% (năm 2016) xuống còn 2% (năm 2020). Một số bệnh viện phát triển tốt về chuyên môn kỹ thuật và chất lượng phục vụ.
Tuy nhiên, Sở Y tế TP cho rằng, còn rất nhiều bệnh viện gặp khó khăn, khoảng cách giữa các bệnh viện công lập ngày càng rõ nét hơn.
Thứ nhất là khoảng cách về tỷ trọng nguồn thu từ khám chữa bệnh Bảo hiểm Y tế. Cụ thể, các bệnh viện đa khoa có nguồn thu từ khám chữa bệnh Bảo hiểm y tế trên 70%, khám chữa bệnh theo yêu cầu chỉ chiếm 30%. Trong khi đó, bệnh viện chuyên khoa ít lệ thuộc vào khám chữa bệnh Bảo hiểm y tế, chỉ dưới 50%.
Vì vậy, nếu cơ chế thanh toán Bảo hiểm y tế chưa thật sự ổn định, bệnh viện đa khoa luôn chịu tác động nhiều hơn bệnh viện chuyên khoa.
Thứ hai là khoảng cách về quỹ phát triển sự nghiệp. Một số bệnh viện chuyên khoa có số dư quỹ phát triển sự nghiệp (từ nguồn chênh lệch thu chi theo quy định) ngày càng lớn. Trong khi đó, nhiều bệnh viện đa khoa lại gặp khó khăn trong việc trích lập quỹ này, thậm chí có bệnh viện còn không có nguồn.
Vì vậy, việc sửa chữa nâng cấp cơ sở hạ tầng, mua sắm, sữa chữa trang thiết bị, đào tạo nhân viên,... của các bệnh viện rất khó.
Thứ ba là khoảng cách về mức thu nhập tăng thêm của nhân viên y tế công lập tại các bệnh viện trực thuộc Sở Y tế. Theo đó, tổng thu nhập tăng thêm trung bình dao động từ 7 triệu đồng đến 39 triệu đồng/tháng, trong đó bệnh viện đa khoa thường có mức thu nhập tăng thêm bình quân thấp hơn bệnh viện chuyên khoa.
Sở Y tế đề xuất, Nghị quyết 03 (về chi thu nhập tăng thêm đặc thù) cần được duy trì trong năm 2022 và 2023, giúp ổn định thu nhập cho nhân viên y tế. Về lâu dài, cần sớm điều chỉnh giá viện phí theo hướng tính đúng tính đủ giúp ổn định chênh lệch thu chi cho các bệnh viện.
Thứ tư là khoảng cách về tần suất nghỉ việc của nhân viên y tế giữa các bệnh viện công lập. Theo đó, bệnh viện đa khoa có tần suất nhân viên nghỉ việc cao gấp đôi so với các bệnh viện chuyên khoa (8% so với 4%, số liệu năm 2019).
Sở Y tế cho rằng, đây là hệ quả của chênh lệch thu nhập tăng thêm của nhân viên y tế. Do thu nhập không đủ trang trải cho cuộc sống gia đình, buộc nhân viên y tế nghỉ việc để chuyển đổi sang bệnh viện tư nhân hoặc chuyển đổi nghề.
Trước tình hình trên, ngành y tế TP.HCM cho rằng rất cần các giải pháp về cơ chế chính sách để rút ngắn các khoảng cách, tạo sự công bình trong phát triển, thu nhập tăng thêm cho nhân viên y tế công lập. Từ đó, giúp họ an tâm công tác, thực hiện nhiệm vụ bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ cho người dân.