Bài 2: Đổi mới quản trị giáo dục 

Giờ học Tiếng Việt tại một trường tiểu học ở huyện Dương Minh Châu. Ảnh: Huỳnh Hằng

Theo đánh giá của UBND huyện Tân Châu về Chương trình giáo dục phổ thông 2018, chương trình tổng thể, chương trình chi tiết môn học và hoạt động giáo dục bảo đảm tính liên thông, đã tinh giản các kiến thức hàn lâm, tăng tính thực hành và nội dung thực tiễn, thể hiện được mục tiêu phát triển năng lực và phẩm chất học sinh.

Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học trên địa bàn huyện được đầu tư, cơ bản đáp ứng yêu cầu tối thiểu của chương trình. Tuy nhiên, một số môn như Khoa học tự nhiên, Lịch sử và Địa lý, Nghệ thuật của cấp THCS, môn Tin học và Công nghệ cấp tiểu học do được tích hợp từ một số môn nên những năm đầu triển khai gặp khó khăn.

Giáo viên chưa được đào tạo, bồi dưỡng đủ điều kiện để dạy, vẫn phải bố trí giáo viên dạy riêng từng phân môn. Số giáo viên chuyên ngành còn thiếu nhiều nhưng không có nguồn tuyển, một số môn vẫn phải bố trí dạy liên trường (Tin học, Tiếng Anh lớp 3).

Chương trình mới đòi hỏi sự tham gia hỗ trợ thường xuyên của gia đình vào quá trình học tập của học sinh. Tuy nhiên, đối với một số địa bàn vùng sâu, vùng dân tộc thiểu số ở huyện Tân Châu, việc quan tâm của gia đình đến học tập của con em còn hạn chế.

Đa số học sinh dân tộc thiểu số còn khó khăn trong việc tự học, tự tìm hiểu kiến thức do thiết bị hỗ trợ học tập hạn chế. Nhiều học sinh dân tộc thiểu số khó khăn khi tham gia các hoạt động chia sẻ, hợp tác trong quá trình học tập và tham gia các hoạt động giáo dục.

Đa số giáo viên tích cực thực hiện đổi mới phương pháp dạy học, cơ bản khắc phục lối dạy học truyền thụ kiến thức sang tổ chức hoạt động học, giúp học sinh chủ động lĩnh hội kiến thức, qua đó hình thành các năng lực chung và năng lực đặc thù của môn học.

Nhiều giáo viên vận dụng khá hiệu quả các kỹ thuật dạy học tích cực theo hướng phát triển năng lực, phẩm chất học sinh, mạnh dạn ứng dụng công nghệ thông tin trong tổ chức dạy học và kiểm tra đánh giá.

Các hình thức dạy học khá đa dạng, như tổ chức trên lớp, trên thư viện, ngoài trời; ngoài dạy học trong các giờ học chính khoá, 100% trường phổ thông tích cực tổ chức cho học sinh tham gia các hoạt động ngoại khoá, trải nghiệm để rèn kỹ năng sống, tăng tính thực hành, gắn học tập với cuộc sống.

Đổi mới về quản trị các cơ sở giáo dục được nhìn nhận như một tín hiệu tích cực của ngành Giáo dục. Cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục giao quyền chủ động về kế hoạch giáo dục để tăng cường tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm giải trình cho nhà trường, tổ chuyên môn và giáo viên, đồng thời huy động tối đa trí tuệ tập thể, khả năng sáng tạo của giáo viên. Đa số các trường thực hiện quản trị hoạt động dạy học theo hướng hình thành và phát triển năng lực học sinh, phát huy khá hiệu quả tính chủ động, tích cực của người học.

 “Công tác tổ chức giới thiệu, lựa chọn sách giáo khoa chưa hợp lý, các nhà xuất bản chuyển các bản mẫu sách giáo khoa khá muộn nên thời gian để các cơ sở giáo dục nghiên cứu, đề xuất lựa chọn sách giáo khoa chưa được nhiều. Việc phát hành tài liệu giáo dục địa phương còn chậm, ảnh hưởng đến tiến độ tổ chức dạy học nội dung giáo dục địa phương của các đơn vị”- UBND huyện Tân Châu nêu.

Vấn đề đội ngũ, địa phương này hiện thiếu hơn 100 giáo viên, UBND huyện giao Phòng GD&ĐT xây dựng kế hoạch tuyển dụng bổ sung giáo viên. Tuy nhiên, số lượng giáo viên đăng ký tuyển dụng còn ít, chưa bảo đảm số lượng theo kế hoạch được phê duyệt.

Trước tình hình đó, Phòng GD&ĐT tham mưu điều động, phân công giáo viên từ đơn vị thừa sang đơn vị thiếu và phân công giáo viên giảng dạy môn Tiếng Anh, Tin học cấp THCS xuống dạy tăng cường cho các trường tiểu học, bước đầu mang lại hiệu quả, giúp các đơn vị ổn định được đội ngũ giáo viên, ổn định chất lượng dạy và học.

UBND huyện Tân Châu cũng thẳng thắn chỉ ra, năm học 2020-2021, 2021-2022 chất lượng giáo dục chưa cao; cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học một số điểm trường lẻ chưa đáp ứng yêu cầu thực tế khi triển khai chương trình.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến hạn chế. Theo phân tích, số lượng giáo viên được tuyển dụng bổ sung hằng năm quá ít so với nhu cầu. Một số giáo viên chậm đổi mới, chưa tích cực tự học, tự bồi dưỡng chuyên môn; giáo viên lớn tuổi việc tiếp cận chương trình, hình thức tổ chức, phương pháp giảng dạy và ứng dụng công nghệ thông tin nên gặp không ít khó khăn, lúng túng, trong các hoạt động giáo dục.

Cuối năm 2022, nhiều trường vẫn chưa có đủ sách giáo viên.

Do ảnh hưởng đại dịch Covid-19, học sinh phải tạm nghỉ học hoặc học trực tuyến thời gian dài nên giáo viên và học sinh có nhiều bỡ ngỡ vì nội dung, phương pháp tổ chức, cách thức triển khai tiếp cận chương trình có nhiều điểm mới. Giáo viên vừa làm nhiệm vụ giảng dạy vừa phải nghiên cứu điều chỉnh chương trình, tham gia các lớp tập huấn (trực tuyến).

 Tân Châu thiếu giáo viên theo tỷ lệ của chương trình giáo dục phổ thông 2018 nhưng không có đủ nguồn tuyển. Việc thiếu giáo viên dẫn đến tình trạng dạy thừa giờ nhiều, ảnh hưởng đến việc nghiên cứu chuyên môn của giáo viên.

Cơ cấu giáo viên chưa đồng bộ, chưa đủ giáo viên chuyên ngành dạy đúng các môn của chương trình dẫn đến tình trạng dạy tích hợp liên môn ảnh hưởng đến hiệu quả triển khai chương trình. Ở một số trường, việc tổ chức lựa chọn sách giáo khoa còn gặp khó khăn do còn thiếu giáo viên chuyên ngành.

Giáo viên dạy môn Tin học và Công nghệ cấp tiểu học và giáo viên dạy các môn Khoa học tự nhiên, Lịch sử và Địa lý, Nghệ thuật cấp trung học chưa được đào tạo, bồi dưỡng trước khi triển khai dạy Chương trình giáo dục phổ thông mới.

Việc tổ chức bồi dưỡng dạy học tích hợp liên môn trong năm học làm ảnh hưởng nhiều đến thời gian, chi phí của giáo viên. Tài liệu giáo dục địa phương ban hành chậm, riêng năm học 2022-2023 đến thời điểm hiện tại chưa có ảnh hưởng đến hoạt động tổ chức dạy học.

“Kinh phí xây dựng cơ sở vật chất và mua sắm trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi đã được chú trọng đầu tư theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá. Trường học, lớp học cơ bản đáp ứng nhu cầu học tập của nhân dân, lớp học 2 buổi/ngày phát triển và mở rộng ở mọi địa bàn dân cư.

Các chính sách đối với người dạy, người học được thực hiện đầy đủ, kịp thời. Cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ giảng dạy, học tập được bảo đảm. Kịp thời tham mưu xây dựng phòng học thay thế, phòng học kiên cố, trường đạt chuẩn và nhà công vụ giáo viên.

Đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên đều được tập huấn Chương trình giáo dục phổ thông 2018, có nhận thức tốt và tinh thần học hỏi cao, tích cực ứng dụng công nghệ thông tin vào trong quản lý, quản trị và dạy học. 100% giáo viên dạy lớp 1, 2, 3, 6, 7, 10 có trình độ đào tạo đạt chuẩn trở lên, có chuyên môn vững vàng, có kinh nghiệm, tâm huyết, tham gia giảng dạy và đạt kết quả tốt”.

Báo cáo của UBND tỉnh gửi đoàn ĐBQH đơn vị tỉnh Tây Ninh về Chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Việt Đông

(Còn tiếp)

• Bài 1: Thay đổi nhận thức của người trong cuộc 

  

  Cạnh tranh tạo ra sản phẩm tốt hơn, có nhiều lựa chọn hơn cho giáo viên, người học, như vậy sẽ có bộ sách giáo khoa tốt cho học sinh, giáo viên.