![]() |
Căn nhà 2 tầng ông Đỗ Văn Hữu xây dựng trên đất của bà Trần Thị Kim Loan. Ảnh: N.H. |
Liên quan tới vụ việc xây nhầm nhà trên đất của người khác diễn ra tại TP Hải Phòng gây xôn xao dư luận thời gian gần đây, trao đổi với Tri Thức - Znews, luật sư Nguyễn Hồng Thái, Giám đốc Công ty Luật TNHH Quốc tế Hồng Thái và Đồng nghiệp, Đoàn Luật sư TP Hà Nội đánh giá trường hợp này rất hi hữu.
Bởi trong quá trình mua đất và xây nhà có nhiều thủ tục, trong đó có các công đoạn kiểm tra địa thế lô đất, làm thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và xin giấy phép xây dựng, đòi hỏi người xây nhà phải nắm rất rõ lô đất mình sẽ xây.
Đánh giá về tính chất của sự việc, luật sư Thái dẫn chứng Điều 105 Bộ luật Dân sự 2015, nêu rõ quyền sử dụng đất là quyền tài sản được pháp luật bảo hộ. Người xây dựng trái phép trên đất người khác đã trực tiếp xâm phạm quyền này.
Điều 26 Luật Đất đai 2024 cũng quy định Nhà nước bảo hộ quyền sử dụng đất hợp pháp, người bị xâm phạm có quyền khiếu nại, tố cáo, khởi kiện hành vi vi phạm.
Còn theo Nghị định 91/2019/NĐ-CP, hành vi "chiếm đất" được hiểu là tự ý sử dụng đất thuộc quyền hợp pháp của người khác mà không được phép. Người vi phạm có thể bị xử phạt hành chính tùy theo diện tích vi phạm, đồng thời buộc khôi phục hiện trạng ban đầu.
Theo kinh nghiệm xử lý các trường hợp tương tự, luật sư Thái cho rằng khi biết thông tin, chính quyền địa phương có trách nhiệm đình chỉ xây dựng, tổ chức hòa giải đôi bên. Nếu không đạt thỏa thuận, phải ra quyết định cưỡng chế.
![]() |
Luật sư Nguyễn Hồng Thái, Giám đốc Công ty Luật TNHH Quốc tế Hồng Thái và Đồng nghiệp, Đoàn Luật sư TP Hà Nội. Ảnh: NVCC. |
Tại trường hợp của bà Trần Thị Kim Loan và ông Đỗ Văn Hữu đã diễn tiến kiện ra tòa thì ngoài việc yêu cầu tháo dỡ nhà, trả lại nguyên trạng ban đầu của thửa đất, bà Loan có thể đòi bồi thường các chi phí khởi kiện, thuê luật sư và các thiệt hại liên quan khác.
Trong trường hợp cấp phúc thẩm giữ nguyên bản án sơ thẩm, ông Hữu buộc phải tháo dỡ công trình và trả lại nguyên trạng đất. Nếu không tự nguyện thi hành, cơ quan chức năng sẽ tiến hành cưỡng chế và toàn bộ chi phí thi hành án do ông Hữu chịu trách nhiệm.
Ngoài ra, nếu trong quá trình xét xử, tòa phát hiện và xác định hành vi xây nhầm nhà trên đất người khác có yếu tố "cố ý" nhằm chiếm đoạt tài sản, vụ việc có thể bị đẩy lên thành xử lý hình sự.
"Trường hợp chỉ dừng ở vô tình xây nhầm thì theo quan điểm của tôi, các bên nên thương lượng để hoán đổi hoặc mua lại phần đất nhằm hạn chế thiệt hại. Tuy nhiên, nếu đôi bên không đạt được thỏa thuận, việc buộc tháo dỡ và trả lại đất là giải pháp cuối cùng", luật sư Thái phân tích.
Thực tế, bà Loan đã gửi đơn tố cáo đến Công an TP Hải Phòng và các đơn vị chức năng khác về hành vi chiếm đoạt quyền sử dụng đất đối với vợ chồng ông Hữu. Theo bà, trường hợp này không phải tranh chấp đất đai dân sự bởi thửa đất đã được cấp sổ đỏ rõ ràng, không có sai lệch về vị trí, nên có thể khẳng định phần đất hiện nay của gia đình đang bị chiếm đoạt.
"Chúng tôi cùng với chính quyền địa phương nhiều lần yêu cầu gia đình ông Hữu dừng việc thi công, tuy nhiên phía ông Hữu biết sai nhưng vẫn cố tình thực hiện hành vi chiếm đoạt, nhất quyết không trao trả lại thửa đất cho chúng tôi", bà Loan bức xúc.
Hiện, theo luật sư Thái, trong lời khai ông Hữu có đề cập đến sự mập mờ trong xác định lô đất với môi giới, vì vậy nếu ông Hữu thấy người này có hành vi gian dối thì có quyền khởi kiện để đòi bồi thường thiệt hại.
Trước đó vào tháng 9/2024, bà Trần Thị Kim Loan nhận chuyển nhượng hai lô đất tại thôn 7, xã Kiền Bái cũ, nay là phường Thiên Hương, TP Hải Phòng. Trong quá trình làm thủ tục sang tên, bà phát hiện trên một trong hai lô đất đã xuất hiện căn nhà hai tầng do ông Đỗ Văn Hữu xây dựng.
Bà Loan nhiều lần liên hệ ông Hữu đòi tháo dỡ và gửi đơn trình báo lên UBND xã Kiền Bái, nhưng căn nhà vẫn được hoàn thiện bất chấp chính quyền có yêu cầu đình chỉ thi công. Sau đó bà Loan khởi kiện đòi lại đất.
Tại phiên tòa sơ thẩm diễn ra vào tháng 8, ông Hữu thừa nhận xây nhầm và đề nghị giữ lại căn nhà bằng cách hoán đổi lô đất khác hoặc bồi thường bằng tiền (tương đương trị giá thửa đất khoảng 550 triệu).
Tòa tuyên việc ông Hữu xây dựng trên đất của người khác là xâm phạm quyền sử dụng đất hợp pháp, buộc ông Hữu tháo dỡ toàn bộ công trình và trả lại đất cho bà Loan. Ông Hữu hiện kháng cáo phán quyết này.
Tri Thức - Znews giới thiệu độc giả Tủ sách kiến thức kinh tế với đa dạng cuốn sách, câu chuyện trong lĩnh vực kinh doanh, kinh tế. Những cuốn sách, câu chuyện trong Tủ sách không đơn thuần là những tác phẩm của tri thức mà còn chứa đựng bí quyết, kinh nghiệm quý báu từ các tác giả, nhà quản lý có uy tín và kinh nghiệm lâu năm trong ngành.
Đọc sách không chỉ giúp tiếp cận những kiến thức mới mà còn giúp mở rộng tầm nhìn và phát triển bản thân. Tủ sách kiến thức kinh tế mong muốn lan tỏa tri thức trong lĩnh vực kinh doanh, đồng thời phát triển văn hóa đọc cho người Việt.