|
|
Tầm nhìn đến năm 2050, TP.HCM sẽ trở thành trung tâm tài chính, công nghệ và đổi mới sáng tạo có sức ảnh hưởng lớn trong khu vực. Ảnh: Quỳnh Danh. |
Việc sáp nhập với Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu đã đưa TP.HCM bước sang trang mới, trở thành "siêu đô thị" với dân số hơn 14 triệu người, diện tích gần 7.000 km2 và bán kính hơn 75 km.
Nhận định về hình hài "siêu đô thị" TP.HCM trong tương lai, Giáo sư Nguyễn Quang Trung, lãnh đạo Trung tâm nghiên cứu TP.HCM thông minh và bền vững châu Á - Thái Bình Dương, Đại học RMIT khẳng định: “TP.HCM là đầu tàu đô thị thông minh của Việt Nam và có thể giữ vai trò trung tâm ở ASEAN”.
Tuy nhiên, theo vị giáo sư, trong hành trình phát triển đến năm 2050, TP.HCM phải giải quyết loạt thử thách đến từ việc đô thị hóa thiếu kiểm soát, biến đổi khí hậu và sự phân tán trong quản trị.
Nhiều thách thức
Kế hoạch phát triển thành phố thông minh và chiến lược chuyển đổi số quốc gia đã có nhiều bước tiến, trong đó có hạ tầng. Nhưng theo quan sát của chuyên gia, việc triển khai các dự án không đồng đều. Điển hình là những dự án tiềm năng như Saigon Sports City và Thủ Thiêm Eco Smart City vẫn vướng rào cản tài chính, pháp lý.
Trong khi Việt Nam xếp thứ 19 toàn cầu Internet di động, thứ 35 về băng thông cố định, TP.HCM vẫn gặp “điểm nghẽn” về quản trị, khả năng thích ứng và mức độ tham gia của người dân.
|
| Giáo sư Nguyễn Quang Trung, lãnh đạo Trung tâm nghiên cứu TP.HCM thông minh và bền vững châu Á - Thái Bình Dương, Đại học RMIT. |
Theo chỉ số CIMI 2025, TP.HCM chỉ đứng vị trí thứ 132/183 toàn cầu. Đáng chú ý, điểm số về quy hoạch (166), môi trường (162) và giao thông (130) đều ở mức thấp. Áp lực càng lớn khi dân số đã vượt mốc 14 triệu dân, và dự báo đến năm 2050, gần 66% diện tích TP.HCM cũ có nguy cơ ngập.
Thực trạng ùn tắc giao thông cũng đang gây thiệt hại nặng nề. Ước tính của Sở Xây dựng TP.HCM (trước đây là Sở Giao thông công chánh) và Viện nghiên cứu phát triển TP.HCM cũng cho thấy ùn tắc giao thông khiến TP.HCM thiệt hại khoảng 6 tỷ USD mỗi năm, gần 1/3 GRDP của TP.HCM cũ năm 2024.
Ngân hàng Thế giới cũng ước tính ngập lụt kinh niên cũng gây thiệt hại khoảng 1,3 tỷ USD mỗi năm.
Giải pháp toàn diện, con người là trung tâm
Để vượt qua thử thách trên, Giáo sư Trung cho rằng giải pháp không chỉ nằm ở AI, dữ liệu, hạ tầng mà đòi hỏi một chiến lược toàn diện với tư duy lãnh đạo, thiết kế, chính sách thu hút nhân tài đột phá.
Trong đó, ba trụ cột then chốt được xác định cần hành động quyết liệt trong thập kỷ tới là phát triển hệ thống giao thông công cộng hiện đại gắn với mô hình TOD, kết nối các đô thị vệ tinh; mở rộng các nền tảng số như UDI Maps, My Parking ra vùng ngoại thành; và phổ cập kỹ năng số cho lực lượng lao động nhằm đảm bảo công bằng trong việc tiếp cận tương lai số.
|
| Đường sắt liên vùng được xem là "chìa khóa" để vận hành hiệu quả "siêu đô thị" TP.HCM. Ảnh: Quỳnh Danh. |
Để làm được điều này, TP.HCM cần đẩy mạnh hợp tác công tư, ban hành sandbox công nghệ, quỹ đổi mới, thủ tục tinh gọn; đồng thời tăng cường kết nối quốc tế với JICA, mạng lưới thành phố thông minh ASEAN hay UN-Habitat.
“Các đơn vị nghiên cứu như RMIT có thể hỗ trợ bằng phòng lab số, đối thoại chính sách và đào tạo, giúp thử nghiệm sáng kiến và nhân rộng mô hình hiệu quả”, chuyên gia Trung đề xuất.
Sau khi trở thành 'siêu đô thị', TP.HCM không chỉ cần tái cấu trúc quy hoạch dịch vụ mà còn phải điều chỉnh công nghiệp để phù hợp với tầm vóc mới.
Sở Công Thương TP.HCM đề xuất phân loại mức độ ưu tiên đối với các nhóm ngành dịch vụ, từ ưu tiên chiến lược, tiềm năng đến bổ trợ.
Trong đó, nhóm ngành ưu tiên chiến lược gồm tài chính, ngân hàng, bảo hiểm; thông tin, truyền thông; vận tải kho bãi và logistics; khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo; du lịch; nhóm tiềm năng gồm giáo dục và đào tạo, y tế, kinh tế số; nhóm ngành bổ trợ là ngành bán buôn bán lẻ, bất động sản, nghệ thuật, thể thao, vui chơi giải trí.
Đối với công nghiệp, Sở này cũng đang rà soát, điều chỉnh quy hoạch theo hướng đưa các cụm công nghiệp - khu công nghiệp sang Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, còn tại TP.HCM sẽ tập trung vào công nghệ cao, nghiên cứu, phát triển (R&D), từng bước tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Tri Thức - Znews giới thiệu độc giả Tủ sách kiến thức kinh tế với đa dạng cuốn sách, câu chuyện trong lĩnh vực kinh doanh, kinh tế. Là nguồn tư liệu cho những người quan tâm và muốn nâng cao kiến thức trong lĩnh vực kinh tế. Những cuốn sách, câu chuyện trong Tủ sách không chỉ đơn thuần là những tác phẩm của tri thức mà còn chứa đựng bí quyết, kinh nghiệm quý báu từ các tác giả, nhà quản lý có uy tín và kinh nghiệm lâu năm trong ngành.
Đọc sách không chỉ giúp người đọc tiếp cận những kiến thức mới mà còn giúp mở rộng tầm nhìn và phát triển bản thân. Tủ sách kiến thức kinh tế mong muốn lan tỏa tri thức trong lĩnh vực kinh doanh, đồng thời phát triển văn hóa đọc cho người Việt.
